Đánh giá độ an toàn
Quá liều cần sa
Quá liều gây chết
Chưa thể tìm được liều cần sa nào gây chết cho người. Việc quá liều cần sa gây chết được cho là gần như không thể và trong lịch sử y học chưa ghi nhận trường hợp nào chết do quá liều cần sa.
Quá liều cần sa
Cần sa vốn rất an toàn. Cho dù ở liều rất cao cũng không có khả năng gây tổn hại về não bộ, các hệ cơ quan hay bất kỳ tổn thương vật lý nào khác. Mặc dù vậy, quá liều cần sa có thể gây ảo giác mạnh, và mê sảng, dẫn tới những trải nghiệm cực kỳ kinh khủng. Điều này cũng khiến cho bản thân người dùng và những người xung quanh dễ có những đánh giá nhầm lẫn (nhiều người thậm chí lầm tưởng rằng mình sắp chết), dẫn tới sự hoảng loạn, can thiệp không cần thiết và làm tình hình ngày càng tệ hơn.
Cách giải quyết tốt nhất khi ai đó quá phê là ở bên trấn an họ rồi đưa họ về một môi trường thoải mái và an toàn nhất có thể. Luôn nhớ rằng tình trạng đó sẽ sớm hết đi trong vòng 2-24 tiếng. Nước trái cây chua (cam, chanh) hoặc nhai hạt tiêu đen cũng sẽ giúp họ cảm thấy dễ chịu hơn.
Quá liều cần sa hay gặp nhất đối với cần sa dạng ăn, những người mới dùng cần sa hoặc dùng các chế phẩm cần sa hàm lượng THC cao. Hãy đọc kỹ về liều lượng và chú ý nếu bạn sử dụng dạng này.
Nghiện và lệ thuộc
Cần sa có tính chất gây nghiện ít hơn nhiều so với thuốc lá, bia rượu và các chất cấm như heroin, cocaine, amphetamine...
Cần sa không gây ra hiện tượng vã thuốc như trường hợp nghiện thể lý ở opioid (heroin, morphine, codeine...)hoặc thậm chí rượu bia, thuốc lá... nhưng vẫn có nguy cơ bị phụ thuộc và lạm dụng khi dùng cần sa.
Cần sa có thể gây ra một số triệu chứng khi dừng sử dụng đột ngột, bao gồm cáu giận, hung hăng, giảm khẩu vị, căng thẳng, lo âu và rối loạn giấc ngủ, mơ nhiều. Những triệu chứng này xuất hiện 1-2 ngày sau khi ngưng sử dụng cần sa và sẽ hết dần sau 1 tuần. Đa phần mọi người đều dễ dàng ngưng sử dụng cần sa nếu họ muốn.
Theo Healer, những câu hỏi sau cần được đặt ra để cân nhắc về việc dùng cần sa của bạn:
Sử dụng cần sa có ảnh hưởng xấu đến các mặt tương tác xã hội/ nghề nghiệp và giải trí trong cuộc sống của bạn không?
Bạn có sử dụng cần sa thay vì thực hiện các nghĩa vụ cần thiết trong cuộc sống của bạn?
Bạn có sử dụng nhiều đến nỗi gây suy giảm trong nhận thức hoặc vận động dẫn tới việc hoạt động kém?
Bạn có tiếp tục sử dụng cần sa bất chấp việc nó ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của bạn?
Bạn có tiếp tục sử dụng cần sa bất chấp việc nó làm một số vấn đề về thể chất/ tinh thần của bạn tồi tệ hơn?
Các tác dụng phụ
Hay gặp nhất là: chóng mặt, khô miệng, buồn nôn, mệt mỏi, buồn ngủ, hưng phấn, trầm cảm, nôn, tiêu chảy, mất phương hướng, lo âu, nhầm lẫn, rối loạn thăng bằng, ảo giác, hoảng loạn và mất trí nhớ ngắn hạn.
Trong một số trường hợp đặc biệt một số tác dụng phụ có thể trở nên có lợi.
Điều thú vị là các tác dụng phụ này đa phần cũng là những triệu chứng có thể được chữa trị rất hiệu quả bằng cần sa! Lý do là cần sa có xu hướng đưa cơ thể về trạng thái cân bằng. Nếu sự cân bằng của cơ thể bị lệch sang một hướng, cần sa thường sẽ kéo nó về hướng ngược lại. Trong một số trường hợp, cần sa có thể vô tình làm các triệu chứng bệnh nặng thêm, những lúc như vậy cần có sự thay đổi về liều lượng hoặc loại cần sa đang sử dụng.
Yếu tố dẫn tới tác dụng phụ:
- Sử dụng quá mức cần thiết.
- Chọn giống không phù hợp.
- Sử dụng sản phẩm có THC quá cao và CBD quá thấp.
- Sử dụng trong môi trường xấu.
- Cơ thể chưa quen với hiệu ứng ở những người mới sủ dụng cần sa.
- Thiếu kiến thức về cần sa dẫn đến sử dụng không hợp lý.
Nguy cơ về hô hấp
Việc đốt nóng cần sa có thể gây ra nhiệt và khói làm tổn hại tới hệ hô hấp và làm nặng thêm các trường hợp như viêm phổi, hen suyễn hay COPD...
Có những bài báo nói rằng khói cần sa chứa gấp 4-7 lần lượng chất gây ung thư so với khói thuốc lá, điều này có thể đúng. Tuy nhiên trên thực tế các nghiên cứu khoa học chưa thể phát hiện mối liên hệ nào giữa cần sa và các loại ung thư do thuốc lá gây nên như ung thư phổi, kết tràng hoặc trực tràng. Điều này có thể do những người dùng cần sa thường không hút một lượng nhiều và liên tục như hút thuốc lá, và các Cannabinoid (hoạt chất trong cần sa) vốn có đặc tính kháng ung thư, kháng viêm, chống oxy hóa rất hiệu quả để cân bằng lại những tác hại do khói gây ra.
Để tránh triệt để các tác hại do khói, người dùng cần sa nên chuyển qua sử dụng máy hóa hơi. Máy hóa hơi không đốt cháy thảo dược, mà chỉ sử dụng nhiệt độ vừa phải để giải phóng Cannabinoid dưới dạng hơi nên tuyệt đối an toàn cho hệ hô hấp.
Nguy cơ về tim mạch
Cần sa gây tăng nhịp tim và hạ huyết áp tạm thời. Những tác động này thường nhẹ và không đáng lo ngại với đa số người sử dụng. Trên thực tế, bạn có thể thấy nó tương đồng với hiệu ứng của việc tập thể dục thể thao. Tuy nhiên nó có thể có hại đối với những người mắc bệnh tim mạch nặng và những người huyết áp thấp. Những người bị huyết áp cao cũng cần lưu ý khi sử dụng chung cần sa với các loại thuốc hạ huyết áp. Trong những trường hợp này, vẫn có thể sử dụng cần sa nhưng phải kèm theo sự theo dõi chặt chẽ về tim mạch.
Nguy cơ về tâm thần
Cần sa là một chất thức thần nhẹ, nhiều người sử dụng nó để giải trí vì yếu tố gây tác động tâm lý của cần sa (trạng thái phê). Đây là trạng thái cơ thể và hệ thần kinh có những sự thay đổi tạm thời. Những sự thay đổi được nhiều người cho là "không bình thường" và có nguy cơ gây hại về lâu dài đối với sức khỏe tâm thần.
Trên thực tế, người sử dụng sẽ gần như trở về bình thường sau khi thời gian hiệu ứng kết thúc, và bất kỳ sự thay đổi tâm lý nào còn lại sẽ hết dần trong vòng 1 tháng sau khi ngưng sử dụng cần sa. Cần sa cũng không gây ra bất kỳ tổn hại lâu dài đáng lo ngại nào về mặt nhận thức.
Tuy nhiên, cần sa có thể làm nặng thêm hoặc kích hoạt các rối loạn tâm thần trong trường hợp người dùng có tiền sử bệnh tâm thần hoặc nằm trong trường hợp có nguy cơ cao.
Sử dụng quá nhiều THC và quá ít CBD cũng có thể gây tăng nguy cơ bị rối loạn tâm thần.
Nguy cơ về sức khỏe tình dục
Cần sa có gây vô sinh?
Cần sa có thể gây giảm số lượng tinh trùng ở nam giới khiến nhiều người lo ngại rằng nó có thể dẫn đến vô sinh. Tuy nhiên đây chỉ là tạm thời và hoàn toàn trở lại bình thường nếu ngưng sử dụng cần sa. Nên ngưng sử dụng cần sa trong vòng một tháng nếu có ý định có con.
Sex
Quá nhiều cần sa làm giảm ham muốn tình dục, nhưng liều vừa đủ có thể là thứ thuốc kích thích tình dục tuyệt vời. Ở Ấn Độ, cần sa đã được sử dụng từ hàng nghìn năm trước để tăng trải nghiệm tình dục trong Tantric Yoga. Cần sa có thể giúp cho bệnh liệt dương và kéo dài thời gian quan hệ. Còn ở nữ giới, cần sa có thể giúp tăng ham muốn và tăng sự trải nghiệm.
Đã có những sản phẩm bôi trơn từ cần sa dành riêng cho nữ giới và có cả những giống được thiết kế riêng cho sex như Skywalker, Voodoo hay Asian Fantasy...
Cần sa và lái xe
Cần sa có thể làm chậm thời gian phản ứng của tài xế và có thể là nguyên nhân dẫn tới tai nạn. Do đó tốt nhất bạn không nên lái xe hay vận hành máy móc khi sử dụng cần sa.
Tuy nhiên, khi sử dụng cần sa trong một thời gian dài, cơ thể có khă năng làm quen được với trạng thái phê cần sa và nhiều người có thể lái xe bình thường dưới trạng thái này. Không giống như với rượu bia, người sử dụng cần sa hoàn toàn ý thức được việc mình đang chịu ảnh hưởng của cần sa tới mức nào, họ thường sẽ lựa chọn không lái xe hoặc nếu lái xe, họ giảm tốc độ và để ý xung quanh hơn để bù lại cho những hạn chế đang gặp phải. Một số người còn cho rằng họ lái xe tốt hơn sau khi sử dụng cần sa vì nó giúp cho họ thư giãn và tập trung hơn, hoặc giảm triệu chứng của những bệnh mà vốn khiến cho họ gặp khó khăn khi lái xe.
Các thống kê khoa học cũng chưa chứng minh được sự liên hệ giữa việc sử dụng cần sa và gia tăng tai nạn giao thông (nếu không xét tới yếu tố sử dụng cần sa chung với các chất khác như bia, rượu...)
Các xét nghiệm như hơi thở, nước tiểu, hay máu không thể đánh giá được mức độ suy giảm khả năng lái xe của tài xế sử dụng cần sa. Để đánh giá điều này, cảnh sát giao thông nên sử dụng bài kiểm tra độ tỉnh táo bên đường (roadside sobriety test), khi mà tài xế phải thực hiện một số hành động theo yêu cầu như đi thẳng hay đứng một chân.
Tuy nhiên, hãy khẳng định lại chắc chắn một điều là tốt nhất không nên lái xe khi sử dụng cần sa! Chưa kể đến các vấn đề pháp lý về việc lái xe dưới ảnh hưởng của cần sa nữa.
Thuốc của ngõ (Gateway Drug)
Nhiều người cho rằng cần sa là một loại thuốc cửa ngõ, tức là sau khi sử dụng cần sa, người dùng sẽ tìm đến những loại chất khác "nặng đô" hơn để thỏa mãn nhu cầu giải trí của mình. Lý do của nhận định này là đa số những người sử dụng các loại chất tác động thần kinh dạng nặng thường sử dụng cần sa trước đó.
Việc đánh giá cần sa có phải thuốc cửa ngõ hay không quả thật rất khó và phức tạp. Đây là một vấn đề đang được tranh luận rất nhiều, và các nhà khoa học vẫn chưa thể chứng minh được mối liên hệ này. Nếu theo cách tư duy như trên, rượu bia và thuốc lá phải là thuốc cửa ngõ nguy hiểm nhất bởi vì gần như tất cả những người sử dụng chất hướng thần đều đã sử dụng những thứ trên.
Cần sa có thể là nguyên nhân dẫn tới các loại thuốc khác do tình trạng hợp pháp của nó. Khi cần sa bất hợp pháp, luật pháp là một rào cản ngăn chặn việc sử dụng chất cấm, và khi bạn sử dụng cần sa tức là bạn đã phá vỡ rào cản đó. Nếu đúng là như vậy thì vấn đề sẽ được giải quyết đơn giản chỉ bằng việc hợp pháp hóa cần sa.
Sử dụng cần sa trước tuổi trưởng thành
Hiện nay chưa có nhiều nghiên cứu để đánh giá nguy cơ của việc sử dụng cần sa đối với người dưới tuổi trưởng thành. Não bộ con người được cho là sẽ liên tục phát triển thêm cho tới tuổi 25, và việc sử dụng cần sa sớm có thể ảnh hưởng tới não. Hệ thần kinh của trẻ em dường như cũng phản ứng với cần sa theo cách khác so với hệ thần kinh của người trưởng thành.
Một số nghiên cứu cho rằng nếu sử dụng cần sa khi còn trẻ, nguy cơ bị lệ thuộc vào cần sa trong tương lai sẽ cao hơn và kèm theo kết quả học tập giảm sút. Tuy nhiên khó có thể đánh giá được điều này khi cần sa còn bất hợp pháp, hay nói cách khác, "tại sử dụng cần sa dễ gây hư hỏng hay tại những đứa trẻ hư hỏng dễ phạm pháp và sử dụng cần sa?"
Để cho an toàn, các nhà khoa học khuyến cáo rằng hãy đợi đến sau 25 tuổi trước khi sử dụng cần sa. Nhiều nơi đã hợp pháp hóa cần sa đặt giới giạn tuổi từ 18-21 và phạt rất nặng các trường hợp cho trẻ em dùng cần sa.
Sử dụng cần sa khi mang thai
Đối với thai nhi
Tác hại của bia rượu, thuốc lá với thai nhi đã được chứng minh, nhưng với cần sa thì vẫn chưa có đủ nghiên cứu để khẳng định về những nguy cơ của việc dùng cần sa khi mang thai. Đã có nghiên cứu cho thấy sử dụng cần sa sẽ dẫn tới con sinh ra bị nhẹ cân hơn hoặc khóc nhiều hơn. Cũng có nghiên cứu cho thấy chẳng có mối liên hệ nào cả, thậm chí có nghiên cứu cho rằng những đứa trẻ sinh ra từ mẹ dùng cần sa sẽ thích nghi tốt hơn và khéo léo hơn.
Rất nhiều bà mẹ sử dụng cần sa đã phản ánh lại rằng con của họ hoàn toàn bình thường so với những đứa trẻ khác.
Đối với mẹ
Nhiều người sử dụng cần sa khi mang thai vì nó có thể giúp giảm đau, thư giãn, dễ ngủ, chống nôn, giúp ăn ngon miệng và chống lại stress. Người mẹ khi mang thai để tránh ảnh hưởng xấu đến con, nếu lựa chọn sử dụng cần sa có thể thay các cách hút thông thường bằng việc sử dụng máy hóa hơi, hoặc dùng cần sa qua đường tiêu hóa, bôi ngoài da hoặc thuốc đạn.
Nguy cơ lớn nhất: Luật pháp!
Hãy biết rõ về luật pháp nơi bạn sống để cân nhắc về việc sử dụng cần sa. Ở nhiều nơi, vi phạm về cần sa là tội cực kỳ nghiêm trọng và có thể khiến cuộc sống của bạn bị đảo lộn. Kể cả ở những nơi đã hợp pháp hóa cần sa/ cần sa y tế, vẫn có những quy định cần được tuân theo.
Phần lớn bài viết có sự tham khảo từ Healer.